Poprzez gięcie należy rozumieć trwałą zmianę krzywizn, jednak przy wykorzystaniu giętarek cechujących się różnymi parametrami i przeznaczeniem, można przeprowadzić także operację prostowania, a nawet zwijania. Klasyfikacja giętarek odnosi się do głównie do rodzaju obrabianych materiałów. Giętarki do rur obsługują nie tylko rzeczone rury (element konstrukcyjny o przekroju poprzecznym zwykle w kształcie pierścienia). Przy ich pomocy można kształtować także blachę, metalowe profile, a nawet drewno. Sprawdź, jakie są rodzaje giętarek do rur? Czym cechują się giętarki do rur wykorzystywane w przemyśle?
Z artykułu dowiesz się między innymi:
- Jakie są giętarki do rur?
- Jak działa giętarka do rur?
- Rodzaje giętarek do rur
Czym są giętarki do rur?
Giętarki do rur to urządzenia, które poprzez obróbkę plastyczną (na zimno lub na gorąco) nadają rurom pożądane kształty, nawet o bardzo wysokim stopniu skomplikowania. Wybór odpowiedniej giętarki uzależniony powinien być od rodzaju rur, które przy pomocy urządzenia będą modyfikowane. Co istotne, zmiana kształtu materiału obrabianego odbywa się bez uszkodzenia jego wewnętrznej struktury materiałowej (materiał nie zmienia swoich właściwości technicznych i mechanicznych).
Rodzaje giętarek do rur
Klasyfikacja giętarek odbywa się na podstawie ich konstrukcji. W tym kontekście wyróżniamy:
- giętarki do rur trzpieniowe;
- giętarki do rur beztrzpieniowe;
- giętarki do rur trójrolkowe.
Giętarki do rur trzpieniowe
Giętarki do rur trzpieniowe są to maszyny przystosowane do gięcia rur stalowych metodą obrotową, w której rura jest nawijana na matrycę (rolkę). Odkształcenie plastycznie przeprowadzane jest poprzez rozciągnięcie zewnętrznej ścianki giętego łuku i ściśnięcie wewnętrznej ścianki. W trakcie procesu rura od zewnątrz jest dociskana do matrycy obracającym się razem z nią dociskiem. Konieczne jest także podtrzymanie obrabianego materiału listwą dociskową. W przypadku pojawiania się po wewnętrznej stronie łuku fałd konieczne jest podparcie rury po przeciwnej stronie listwy. W tym celu stosuje się wygładzacz.
Dodatkowo giętarki trzpieniowe mogą być wyposażone w buster, którego funkcją jest dopchnięcie rury w kierunku matrycy, co ma spowodować jej spęczenie. W tym charakterze sprawdzają się kompaktowe trzpieniowe giętarki do rur i profili zamkniętych.
Giętarki do rur beztrzpieniowe (matrycowe)
Innym typem urządzenia powszechnie wykorzystywanym w przemyśle jest giętarka do rur beztrzpieniowa. Na popularność tych maszyn wpływają następujące fakty:
- proces jest łatwo kontrolować;
- gięcie matrycowe jest wysoce precyzyjne;
- gięcie ma charakter powtarzalny;
- niskie koszty operacyjne.
Giętarki do rur beztrzpieniowe korzystają z matryc: zaciskowej, dociskowej oraz promieniowej. Ich zadaniem jest uchwyt i formowanie rury w trakcie procesu gięcia.
Rura po zamocowaniu jest przeciągana przez matrycę, przy jednoczesnym dociśnięciu do niej przy pomocy matrycy dociskowej. Giętarki beztrzpieniowe wykorzystują systemy hydrauliczne, elektryczne, a także mieszane elektryczno-hydrauliczne. Przykładem takiego rozwiązania są mobilne beztrzpieniowe giętarki do rur i profili zamkniętych, dedykowane do szybkich gięć, wykonywanych na placach budów, lub interwencyjnie w miejscach awarii instalacji. Giętarki sprawdzają się także przy realizacji usług oraz w przypadku zleceń dotyczących jednostkowej i zróżnicowanych produkcji.
Giętarki do rur trójrolkowe
Są to giętarki wyposażone w docisk hydrauliczny rolki gnącej oraz napęd dwóch lub trzech rolek, pozwalających na gięcie materiału w ustawieniu pionowym bądź poziomym. Giętarki do rur trójrolkowe znajdują zastosowanie przy produkcji, gdzie gięcia odbywają się seryjnie, przy stałym ustawieniu rolki dociskowej, co gwarantuje doskonałą powtarzalność.
Rodzaje giętarek do rur z uwzględnieniem parametrów materiałowych
Dobór metody kształtowania rur uzależniony jest od rodzaju materiału, grubości ścianki, wymaganej jakości, precyzji wykonania i powtarzalności. Nie bez znaczenia jest też wielkość produkcji, ponieważ w takim przypadku przedsiębiorcy zainteresowani są także kosztem jednostkowym wytworzenia danego elementu.
Giętarki do rur w zależności od zastosowanych rozwiązań mechanicznych są obsługiwane:
- mechanicznie (manualnie);
- napędzane hydraulicznie;
- pneumatycznie;
- elektrycznie.
Nowoczesne giętarki są także wyposażone w systemy sterowania CNC (komputerowe sterowanie urządzeń numerycznych – Computerized Numerical Control) lub NC (Numerical Control. Technologia pozwala na sterowanie jedną maszyną, a nawet procesem produkcyjnym przy wykorzystaniu poleceń wygenerowanych przez dedykowany kod liczbowy). Wyspecjalizowane maszyny są też zrobotyzowane, co pozwala na ich funkcjonowanie bez konieczności obsługi przez czynnik ludzki.
Z uwagi na typ materiału (przekrój, grubość ścianek itd.) wyróżnia się cztery podstawowe grupy giętarek do rur:
- CM;
- CMH;
- CMHG;
- CNC.
Giętarki do rur CM
Są to urządzenia stosunkowo najprostsze technologicznie. Służą do obsługi niewielkich serii produkcyjnych lub jako produkcja wspomagająca.
Giętarki do rur CMH
Giętarki CMH to maszyny trzpieniowe, hydrauliczne, służące głównie do gięcia rur cienkościennych. Zastosowano tu system hydrauliczny, a operacja może być obsługiwana także w trybie manualnym.
Giętarki do rur CMHG
Maszyny przeznaczone są do gięcia rur o przekroju prostokątnym, kwadratowym, okrągłym oraz owalnym. Giętarki obsługują stal lub stal nierdzewną, mosiądz i aluminium.
Giętarki do rur CNC
Zwykle są to maszyny wysoko wyspecjalizowane, służące do modyfikowania rur i profili wymagających najwyższej jakości. Giętarki do rur CNC to w pełni zautomatyzowane urządzenia, zapewniające najwyższą precyzję i powtarzalność gięcia materiału.
Stały rozwój automatyzacji produkcji oraz rosnące zapotrzebowanie na powtarzalne wyroby cechujące się wysoką jakością, sprawiają, że na rynku pojawiają się coraz bardziej zaawansowane giętarki do rur, spełniające wymagania nawet najbardziej wybrednych użytkowników. Gwarancją jakości i precyzji jest nawiązanie współpracy z doświadczonym dostawcą urządzeń, który jest w stanie zapewnić giętarki spełniające wymogi rewolucji przemysłowej.
