Samodzielne i ekologiczne oczyszczanie przydomowych ścieków to inwestycja, na którą decyduje się coraz więcej klientów. Dlaczego? Przede wszystkim są one wyżej oceniane niż tradycyjne szamba: ekologiczne, bezobsługowe, tanie w eksploatacji. Jak założyć przydomową oczyszczalnię ścieków? Ile to kosztuje? I czy każdy może sobie na nią pozwolić? Przyjrzymy się tym kwestiom z bliska!
Dom ekologiczny – czyli jaki?
W dwudziestym pierwszym wieku królują rozwiązania przyjazne dla środowiska. Nic dziwnego, stale pogarszający się stan klimatu wymaga, aby sprawę w swoje ręce wzięli zwykli ludzie. A jeśli na rozwiązaniach ekologicznych można w dodatku zaoszczędzić, to już w ogóle fantastycznie!
Z tego powodu coraz więcej ludzi inwestuje w ekologiczne domy, które z założenia mają być jak najbardziej przyjazne środowisku. Składa się na to między innymi wykorzystanie surowców odnawialnych, użytkowanie energooszczędnych urządzeń AGD czy właściwie zagospodarowanie otoczenia domu. W tym kontekście z pewnością jednym z elementów domu ekologicznego jest oczyszczalnie ścieków, którą można założyć w miejsce szamba.
Przeczytaj także: Ekologiczny dom pasywny – jak zbudować eko dom samowystarczalny?
Przydomowa oczyszczalnia ścieków – co to jest?
Jeśliby tyle uwagi, co głośnej ostatnio oczyszczalni „Czajka” w Warszawie poświęcano małym, przydomowym oczyszczalniom ścieków, to z pewnością wielu gospodarstwom wyszłoby to na dobre. Czym w ogóle jest przydomowa oczyszczalnia ścieków? Krótko mówiąc, to lokalna instalacja służąca do neutralizacji nieczystości. Może ona obsługiwać dom lub małe zgrupowanie gospodarstw domowych. Przydomowe oczyszczalnie stawia się z reguły tam, gdzie podprowadzenie sieci kanalizacyjnej jest z jakiegoś względu niemożliwe lub nieopłacalne (na przykład przy rozproszonej zabudowie).
Kiedy można założyć biologiczną oczyszczalnię?
Założenie przydomowej oczyszczalni ścieków nie zawsze jest jednak możliwe. Przepisy prawa dokładnie określają warunki, jakie muszę zostać spełnione, aby taka przydomowa oczyszczalnia ścieków mogła legalnie funkcjonować. Przede wszystkim należy zachować odpowiednie odległości od okien i drzwi budynków mieszkalnych, drogi, granicy sąsiedniej działki, a także – jeśli są w pobliżu – od infrastruktury technicznej, kąpielisk i plaż publicznych.
Na przykład w przypadku oczyszczalni przydomowej o pojemności do 10 metrów sześciennych, musi być ona oddalona od domu jednorodzinnego przynajmniej 5 metrów. W przypadku odległości od studni wody pitnej dystans powinien być jeszcze większy: 15 metrów od zbiornika i 30 metrów od systemu rozsączającego. Przepisy prawa określają dużo szczegółowych kwestii, z którymi koniecznie należy się zapoznać i stosować je w zależności od charakterystyki położenia danej działki.
Jak działa przydomowa oczyszczalnia?
Mechanizm działania przydomowych oczyszczalni ścieków zależy od ich rodzaju. Możemy wyszczególnić cztery podstawowe rodzaje przydomowych oczyszczalni:
- z drenażem rozsączającym
- ze złożem biologicznym
- z osadem czynnym
- roślinne
Oczyszczalnie z drenażem rozsączającym
Przydomowe oczyszczalnie ścieków z drenażem rozsączającym potrzebują z reguły całkiem sporo miejsca (ok. 40 metrów kwadratowych). Proces oczyszczania odbywa się w trzech elementach składowych oczyszczalni i składa się z: 1) wstępnego oczyszczania w osadniku gnilnym, 2) rozprowadzenia cieczy do rur drenażowych oraz 3) odprowadzania ścieków do gruntu.
Oczyszczalnie drenażowe charakteryzują się bezawaryjnością oraz wysoką jakością funkcjonowania. Ten typ przydomowych oczyszczalni ścieków posiada też nieskomplikowaną konstrukcję oraz względnie niskie koszty instalacji i użytkowania.
Oczyszczalnie ze złożem biologicznym
Przydomowe oczyszczalnie ścieków ze złożem biologicznym to dobre rozwiązanie, kiedy nie możemy pozwolić sobie na oczyszczalnię drenażową (bo na przykład nie posiadamy tak dużo wolnego terenu; zbiornik w oczyszczalni biologicznej wymaga zaledwie kilku metrów kwadratowych). Złoże biologiczne to zamknięty w zbiorniku naturalny materiał filtracyjny; na jego powierzchni tworzy się bogata w mikroorganizmy błona biologiczna, która absorbuje nieczystości w ściekach.
Oczyszczalnie z osadem czynnym
Przydomowe oczyszczalnie z osadem czynnym również bazują na działaniu mikroorganizmów. Ścieki po wstępnym oczyszczeniu trafiają do bioreaktora (zbiornika, który zajmuje nie więcej niż kilka metrów kwadratowych, dlatego rozwiązanie to polecane jest dla niewielkich działek), w którym znajduje się biologiczna zawiesina. Oczyszczone ścieki mogą być odprowadzane następnie do wód gruntowych, mogą też być wykorzystywane, np. w pracach ogrodowych. Minusem tego typu oczyszczalni jest to, że są one wrażliwe na nieregularność dopływu ścieków. Jeśli więc często, przez długie okresy nie ma nas w domu, to może nie być to najlepsze rozwiązanie.
Oczyszczalnie roślinne
Czwartym typem przydomowych oczyszczalni są oczyszczalnie roślinne, zwane także naturalnymi. W procesie oczyszczania ścieków mamy tu również duży udział zawartych w glebie mikroorganizmów. Ścieki wstępnie oczyszczane są w gruntowej warstwie filtracyjnej, a główny proces zachodzie w filtrze roślinnym. Oczyszczalnie roślinne charakteryzują się bardzo prostą konstrukcją. Należy liczyć się tu jednak z kosztami, choć po wkładzie inwestycyjnym koszty eksploatacyjne są minimalne.
Oczyszczalnia przydomowa – czy to się opłaca?
Ceny oczyszczalni przydomowej również kształtują się w zależności o jakiego typu mechanizmie mówmy. Na przykład oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym to wydatek kilku tysięcy złotych (dobrą oczyszczalnię można znaleźć już za nieco ponad dwa tysiące zł). Jeśli chcemy założyć oczyszczalnię biologiczną lub roślinną, to wydatki inwestycyjne znacząco wzrosną: w pierwszym wypadku należy liczyć się z kosztami rzędu ponad 11 tysięcy zł, w drugim – nawet ponad 15 tysięcy zł. Dobrą wiadomością jest jednak to, że koszty eksploatacyjne wszystkich rodzajów przydomowych oczyszczalni ścieków są z reguły minimalne.
Podsumowanie
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to zdecydowanie lepsze rozwiązanie od tradycyjnego szamba. Nie jest wcale zasadą, że ta inwestycja się nie opłaca – jak zawsze w takich wypadkach, trzeba na początku włożyć nieco więcej środków, aby następnie ograniczyć koszty eksploatacji. Koniec końców wychodzi na plus. Biologiczna oczyszczalnia ścieków to więc nie tylko bardzo dobre rozwiązanie pod względem kosztów, ale również (a może przede wszystkim) ochrony środowiska.
